← Πίσω στο blog

Οι αγχώδεις διαταραχές και η αποτελεσματική θεραπεία τους

Δείτε όλα τα άρθρα του NowDoctor.gr

Γράφει ο Θωμάς Μερσινιάς, MSc Κλινικός Ψυχολόγος

Ο καθένας μας αισθάνεται ανήσυχος από καιρό σε καιρό, σε στρεσογόνες καταστάσεις, όπως η απαίτηση της δουλειάς σε πιεστικές προθεσμίες ή σημαντικές κοινωνικές υποχρεώσεις που συχνά μας κάνουν να αισθανόμαστε νευρικοί ή φοβισμένοι. Βιώνοντας ήπιο άγχος μπορούμε να βοηθήθούμε να επικεντρωθούμε στην πρόκληση και να έχουμε ένα επιτυχές αποτέλεσμα.

Αλλά τα άτομα που βιώνουν ακραίες στιγμές φόβου και μια ανησυχία που δεν υποχωρεί μπορεί να πάσχουν από κάποια αγχώδη διαταραχή. Η συχνότητα και η ένταση του άγχους μπορεί να είναι συντριπτική και να επηρεάσουν την καθημερινή μας λειτουργικότητα. Ευτυχώς, στη πλειοψηφία των ανθρώπων με διαταραχή άγχους, αυτή μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά όταν ακολουθηθεί αποτελεσματική ψυχολογική θεραπεία.

ΠΟΙΑ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ «ΕΙΔΗ» ΑΓΧΟΥΣ;

Υπάρχουν διάφοροι κύριοι τύποι των αγχωδών διαταραχών, η καθεμία με τα δικά της χαρακτηριστικά.

-Οι άνθρωποι με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή έχουν επαναλαμβανόμενα φόβους ή ανησυχίες, όπως για την υγεία ή οικονομικά, και συχνά έχουν μια επίμονη αίσθηση ότι κάτι κακό είναι ακριβώς πρόκειται να συμβεί. Ο λόγος για τα έντονα συναισθήματα του άγχους μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Όμως, τους φόβους και τις ανησυχίες είναι πολύ πραγματικές και συχνά διατηρούν τα άτομα από τη συγκέντρωση για καθημερινές εργασίες.

Διαταραχή πανικού περιλαμβάνει ξαφνικά, έντονα και απρόκλητα συναισθήματα τρόμου και φόβου. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή αναπτύσσουν γενικά ισχυρούς φόβους σχετικά με το πότε και πού επόμενη κρίση πανικού τους θα συμβεί, και συχνά περιορίζουν τις δραστηριότητές τους, ως αποτέλεσμα αυτού του φόβου τους.

-Μία σχετική διαταραχή περιλαμβάνει φοβίες, ή έντονους φόβους, για ορισμένα αντικείμενα ή καταστάσεις. Οι ειδικές φοβίες μπορεί να περιλαμβάνουν πράγματα όπως το να αντιμετωπίσουμε (ή και να έρθουμε σε απλή επαφή) με ορισμένα ζώα ή να βρεθούμε σε αεροπλάνο, ενώ οι κοινωνικές φοβίες περιλαμβάνουν το φόβο της κοινωνικής ρυθμίσης ή την παραμονή μας σε δημόσιους χώρους.

ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή χαρακτηρίζεται από επίμονα, ανεξέλεγκτα και ανεπιθύμητα συναισθήματα ή σκέψεις (ιδεοληψίες) και ρουτίνες ή τελετουργίες (ψυχαναγκασμοί), στα οποία τα άτομα συμμετέχουν σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν ή να απαλλαγούν από αυτές τις σκέψεις. Παραδείγματα κοινών καταναγκασμών περιλαμβάνουν το επαναλαμβανόμενο πλύσιμο των χεριών ή την υπερβολική καθαριότητα χώρων μας όπως το σπίτι για το φόβο των μικροβίων, ή τον έλεγχο των εργασιών κατ ‘επανάληψη για τα πιθανά λάθη (πχ έλεγχος επαναλαμβανόμενος αν έχουμε κλειδώσει το αυτοκίνητό μας). Κάποιος που υποφέρει απο σοβαρό σωματικό ή συναισθηματικό τραύμα, όπως από μια φυσική καταστροφή ή σοβαρό ατύχημα ή έγκλημα μπορεί να εμφανίσει διαταραχή μετα-τραυματικού στρες. Σε αυτήν την διαταραχή γίνονται σκέψεις, παράγονται συναισθήματα και τα πρότυπα συμπεριφοράς πλήττονται σοβαρά από τις υπενθυμίσεις της εκδήλωσης, μερικές φορές μήνες ή και χρόνια μετά την τραυματική εμπειρία.

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Συμπτώματα όπως υπερβολικός φόβος, εφίδρωση αναίτια, δυσκολία στην αναπνοή, αγωνιώδης κτύπος της καρδιάς, αϋπνία, ναυτία, τρέμουλο και ζάλη είναι συχνές στις αγχώδεις διαταραχές. Αν και μια αγχώδη διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί ανά πάσα στιγμή, συχνά η έναρξη εντοπίζεται στην εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΩ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Εάν αφεθεί το άτομο χωρίς θεραπεία, οι αγχώδεις διαταραχές μπορούν να έχουν σοβαρές συνέπειες. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι που υποφέρουν από επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού αποφεύγουν κάθε κατάσταση που φοβούνται ότι μπορεί να προκαλέσει μια επίθεση. Μια τέτοια συμπεριφορά αποφυγής μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα πολλαπλά, από απλή σύγκρουση με τις απαιτήσεις στην δουλειά, τις οικογενειακές υποχρεώσεις ή και την πλήρη αποφυγή στις βασικές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, με τελικό αποτέλεσμα το άτομο να γίνεται όλο και πιο δυσλειτουργικό στις απλές καθημερινές του υποχρεώσεις , μέχρι και να φθάσει πολλές φορές στην πλήρη απομόνωση του.

ΘΑ ΜΕ ΒΟΗΘΗΣΕΙ Η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ; ΚΑΙ ΠΟΣΟ;

Απολύτως. Οι περισσότερες περιπτώσεις αγχώδων διαταραχών μπορούν να αντιμετωπιστούν με μεγάλη επιτυχία . Η έρευνα έχει δείξει ότι η μορφή ψυχοθεραπείας γνωστή ως «γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία» (CBT) μπορεί να είναι άκρως αποτελεσματική στη θεραπεία των διαταραχών άγχους. Οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούμε CBT (εφόσον είμαστε εκπαιδευμένοι σε αυτήν και πιστοποιημένοι Γνωσιακοί Ψυχοθεραπευτές) για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να εντοπίζουν και στην συνέχεια να διαχειρίζονται τους πραγματικούς παράγοντες που συμβάλλουν στο άγχος τους.Η Συμπεριφορική θεραπεία περιλαμβάνει την χρήση τεχνικών για να μειώσουμε ή να σταματήσουμε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά που συνδέεται με αυτές τις διαταραχές. Για παράδειγμα, μια προσέγγιση περιλαμβάνει την εκπαίδευση ασθενών σε βαθιά χαλάρωση και τεχνικές αναπνοής για την εξουδετέρωση των υπο διέγερση οργανικών λειτουργιών (πχ ταχεία, ρηχή αναπνοή) που συνοδεύουν ορισμένες αγχώδεις διαταραχές.

Μέσω της γνωσιακής ψυχοθεραπείας, οι ασθενείς μαθαίνουν να κατανοούν πώς οι σκέψεις τους συμβάλουν με τα συμπτώματα των αγχωδών διαταραχών, και πώς μπορούνε να αλλάξουν αυτά τα μοτίβα σκέψης για να μειώσουν την εμφάνιση και την ένταση της αντίδρασης.

ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΟΛΩΝ

Η Αυξημένη γνωσιακή ευαισθητοποίηση του ασθενούς σε συνδυασμό με συμπεριφορικές τεχνικές ουσιαστικά εκπαιδεύει το άτομο σταδιακά στην διαδικασία που του συμβαίνει και γεννά το αυξημένο άγχος, με τελικό αποτέλεσμα μέσα απο το ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον των Συνεδριών με τον ψυχολόγο, το άτομο-ασθενής να γίνεται «ψυχολόγος» του εαυτού του και να είναι ικανότατο να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε δυσκολία του μελλοντικά!