Γράφει η Ευαγγελία Γκιζοπούλου – Πνευμονολόγος, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Πνευμονολογικής κλινικής νοσοκομείου Metropolitan
Εσύ πάρε απλώς την απόφαση! Εμείς με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος σου χαρίζουμε όλες τις πολύτιμες συμβουλές για να καταφέρεις επιτέλους να απαλλαγείς από τη βλαβερή για την υγεία σου συνήθεια!
Ζήσε περισσότερο… κόβοντας τώρα το τσιγάρο!
Αυτό δείχνει μεγάλη πολυετής μελέτη που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στις Η.Π.Α.. Πιο συγκεκριμένα τα συμπεράσματα της μελέτης είναι συνοπτικά τα εξής:
• Το κάπνισμα μειώνει το προσδόκιμο ζωής τουλάχιστον κατά δέκα χρόνια.
• Οι μη καπνιστές άντρες έχουν 61% πιθανότητα να γίνουν ογδόντα ετών ενώ εάν καπνίζουν η πιθανότητα πέφτει στο 26%.
• Οι μη καπνίστριες έχουν 70% πιθανότητα να γίνουν ογδόντα ετών ενώ εάν καπνίζουν η πιθανότητα αυτή πέφτει στο 38%.
Η διαφορά στο μέσο όρο ζωής, η οποία παρατηρείται ανάμεσα σε καπνιστές και μη καπνιστές προκύπτει κυρίως από την αυξημένη επίπτωση καρδιακών νοσημάτων καρκινωμάτων και αγγειακών νοσημάτων στην ομάδα των καπνιζόντων.
Αναρωτηθείτε γιατί καπνίζετε αλλά και γιατί θέλετε να το διακόψετε!!
Εχει διαπιστωθεί πως τα καλύτερα αποτελέσματα στη διακοπή του καπνίσματος έχουν οι συνειδητοποιημένοι καπνιστές που έχουν ξεκαθαρίσει τα κίνητρά τους και επικεντρώνουν σ΄αυτά κάθε φορά που έχουν την τάση να..ξανακυλίσουν!
Πόσο εξαρτημένοι είστε από τη νικοτίνη;(απαντήστε τις ερωτήσεις και προσθέστε τους πόντους για να μάθετε)
1. Πόσο γρήγορα, αφού ξυπνήσετε καπνίζετε το πρώτο σας τσιγάρο; Στα πρώτα 5 λεπτά (3 πόντοι), 6-30 λεπτά (2 πόντοι), 31-60 λεπτά(1 πόντος), Μετά από 60 λεπτά (0 πόντοι)
2. Σας είναι δύσκολο να μην καπνίσετε σε μέρη όπου το κάπνισμα απαγορεύεται; Ναι (1 πόντος), Όχι (2 πόντοι)
3. Ποιο τσιγάρο σας είναι πιο δύσκολο να μην το καπνίσετε; Το πρώτο της ημέρας (1 πόντος) ,Οποιοδήποτε άλλο (0 πόντοι)
4. Πόσα τσιγάρα την ημέρα καπνίζετε; 10 ή λιγότερα(0 πόντοι), 11-20 (1 πόντος), 21-30 (2 πόντοι), 31 ή περισσότερα ( 3 πόντοι)
5. Καπνίζετε πιο πολύ το πρωί απ΄ότι το απόγευμα ; Ναι (1 πόντος), Όχι (0 πόντοι)
6. Καπνίζετε ακόμα και όταν μια ασθένεια σας αναγκάζει να μείνετε στο κρεβάτι; Ναι ( 1 πόντος ), Όχι (0 πόντοι)
Σύνολο πόντων : 7-10 Πολύ εξαρτημένος καπνιστής
4-6 Μέτρια εξαρτημένος
0-3 Λίγο εξαρτημένος
Τα tips της προετοιμασίας
Αν καπνίζεις πολύ πιθανόν να δυσκολευτείς να το κόψεις απότομα. Μπορείς, λοιπόν, να δοκιμάσεις να το ελαττώσεις για μια περίοδο δύο εβδομάδων και μετά να το κόψεις. Καλό θα ήταν επίσης να μην προσπαθήσεις να κόψεις το τσιγάρο σε περίοδο αυξημένου στρες ή αν κάνεις δίαιτα για να χάσεις βάρος. Ορίστε τι μπορεί να βοηθήσει:
1. Ανακοινώστε στο περιβάλλον σου ότι κάνεις προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος ώστε να σε ενισχύσει και να δείξει κατανόηση στις αλλαγές της διάθεσής σας και αν είναι δυνατόν όσοι καπνίζουν να αποφεύγουν να το κάνουν μπροστά σου.
2. Πέταξε τασάκια, αναπτήρες και τσιγάρα από το χώρο του σπιτιού , του αυτοκινήτου και της δουλειάς.
3. Αύξησε την πρόσληψη νερού, πίνοντας τουλάχιστον 1,5 λίτρα ημερησίως, πράγμα που βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού.
4. Ελάττωσε την κατανάλωση καφεϊνης, η οποία εντείνει την επιθυμία για κάπνισμα. Μην κόβεις όμως τελείως τον καφέ γιατί τότε θα έχεις να αντιμετωπίσεις διπλή στέρηση.
5. Ακολούθησε ένα διαιτολόγιο χαμηλά σε λιπαρά αποφεύγοντας τα γλυκά, ώστε να αποφύγεις την αύξηση βάρους. Καταπολέμησε την τάση για τσιμπολόγημα επιλέγοντας χαμηλές σε θερμίδες τροφές όπως ωμά λαχανικά.
6. Για τις λιγούρες φρόντισε να συμπεριλαμβάνεις στο διαιτολόγιό σου φρούτα και μία ισορροπημένη ποσότητα υδατανθράκων κατά προτίμηση σύνθετων γιατί κρατάνε τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σταθερά.
7. Ξεκίνα γυμναστική. Εκτός του ότι ανακουφίζει τα συμπτώματα στέρησης, μειώνει σημαντικά και την πιθανότητα να πάρεις βάρος ιδιαίτερα αν συνδυάζεται με μια διατροφή χαμηλή σε λιπαρά.
8. Κράτα τα χέρια σου απασχολημένα με υποκατάστατα για το χέρι, όπως μια μικρή ελαστική μπαλίτσα ή ένα κομπολόι, ιδιαίτερα όταν είσαι σε φάση χαλάρωσης ή παρέα με φίλους.
9. Βρες αντιπερασπασμούς για τις δύσκολες στιγμές. Όταν νιώθεις ότι θέλεις να καπνίσεις πάρε ένα φίλο τηλέφωνο, κάνε μια βόλτα ή καταπιάσου με δουλειές.
10. Απόφυγε τον πρώτο καιρό να συναντηθείς με φίλους σου καπνιστές, εξηγώντας τους το λόγο. Στις εξόδους επέλεξε μέρη που δεν επιτρέπεται το κάπνισμα.
+1
Μπράβο τα κατάφερες!
Κάνε ένα δώρο στον εαυτό σου στο τέλος κάθε εβδομάδας με τα χρήματα που κανονικά θα ξόδευες για τσιγάρα. Σου αξίζει!
ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι πιθανότητες να τα καταφέρεις να το αυξάνονται αν αναζητήσεις επιστημονική βοήθεια! Γι’ αυτό επέλεξε σοφά τους συμμάχους σου!
Υποκατάστατα νικοτίνης
Πρόκειται για αυτοκόλλητα, τσίχλες, καραμέλες ή εισπνεόμενα σκευάσματα τα οποία είναι διαθέσιμα στα περισσότερα φαρμακεία. Παρέχουν στον οργανισμό ανακούφιση από τα συμπτώματα του στερητικού συνδρόμου, αφού μέσω αυτών ο καπνιστής λαμβάνει μικρές ποσότητες νικοτίνης χωρίς τα άλλα βλαβερά συστατικά του καπνού. Το περιορισμένο διάστημα χρήσης (όχι πάνω από τρεις μήνες) ισχύει για όλα τα υποκατάστατα νικοτίνης, τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντα σύμφωνα με τις υποδείξεις του γιατρού ενώ θα πρέπει να θυμάσαι ότι δεν επιτρέπεται το κάπνισμα κατά τη διάρκεια χρήσης υποκατάστατων νικοτίνης.
Βελονισμός
Μπορεί να βοηθήσει στο σύνδρομο στέρησης και στα προβλήματα που προκύπτουν από τη διακοπή καπνίσματος όπως αΰπνία, πονοκεφάλους, αύξηση όρεξης. Κατά την εφαρμογή του, τοποθετούνται ειδικές βελόνες μιας χρήσεως που δεν πονάνε σε συγκεκριμένα κέντρα του σώματος (όπως στα αυτιά, στα πόδια ή στα χέρια) που ελέγχουν την επιθυμία για κάπνισμα. Για τη διακοπή καπνίσματος απαιτούνται από 3 έως 10 συνεδρίες. Φρόντισε, όμως, να απευθυνθείς σε ιατρό βελονιστή με νόμιμες προϋποθέσεις άσκησης επαγγέλματος.
Ηλεκτρομαγνητική αγωγή
Πρόκειται για μορφή ωτοθεραπείας, η οποία στοχεύει στη μικροδιάλυση και άμεση απομάκρυνση της νικοτίνης και των άλλων εθιστικών παραγόντων από τον οργανισμό προκειμένου να αντιμετωπιστεί το στερητικό σύνδρομο.
Εναλλακτικές θεραπείες
Επιτυχία στη διακοπή καπνίσματος υπόσχονται και εναλλακτικές θεραπείες όπως αρωματοθεραπεία, σιάτσου, ομοιοπαθητική κ.ά την οποία επιβεβαιώνουν κάποιοι πρώην καπνιστές όχι όμως και έρευνες.
Εσύ τι ξέρεις για τα ΙΔΚ; (Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος)
Παρόλο που ένα μεγάλο ποσοστό (54%) καπνιστών δηλώνει ότι γνωρίζει τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, λιγότεροι από τους μισούς φαίνεται ότι είναι επαρκώς πληροφορημένοι σχετικά μ’ αυτά σύμφωνα με ευρήματα της έρευνας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.
Μόλις το 34% γνωρίζει ότι πλέον υπάρχει ασφαλές φάρμακο ειδικό για τη διακοπή του καπνίσματος ενώ κάποιοι πιστεύουν ότι η θεραπεία στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος στοιχίζει πολύ. Στην πραγματικότητα το Ιατρείο Διακοπής μπορεί να είναι ο πιο πολύτιμος βοηθός στην προσπάθεια αυτή. Αν λοιπόν στόχος σου είναι να κόψεις το τσιγάρο σίγουρα καλό είναι να μάθεις περισσότερα για τα ΙΔΚ.
Που θα τα βρω;
Σε ορισμένα δημόσια, πανεπιστημιακά και ιδιωτικά νοσοκομεία. Για να πας θα πρέπει να κλείσεις πρώτα ένα προγραμματισμένο ραντεβού. Για πληροφορίες σχετικά με τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος μπορείτε να καλέσεις δωρεάν στο 1142 (γραμμή υποστήριξης και ενημέρωσης για το κάπνισμα) και να μάθεις το τηλέφωνο του πλησιέστερου στην περιοχή σας Ιατρείου. Τα ραντεβού για τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, στα δημόσια νοσοκομεία, κλείνονται – όπως όλα τα ραντεβού – μέσα από τη γραμμή 1535.
Μπορώ να πάω ακόμα κι αν δεν είμαι βαρύς καπνιστής;
Στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος μπορούν να απευθυνθούν όλοι όσοι επιθυμούν να κόψουν το κάπνισμα ανεξάρτητα με το πόσο και για πόσο καπνίζουν.
Τι περιλαμβάνει η θεραπεία;
Αρχικά προγραμματίζεται μια επίσκεψη κατά την οποία καταγράφεται το ιατρικό ιστορικό, οι καπνιστικές συνήθειες και ο βαθμός καπνίσματος έτσι ώστε να ρυθμιστεί ο τρόπος αντιμετώπισης ανάλογα με την περίπτωση. Στη συνέχεια προγραμματίζονται επισκέψεις. Η θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό ενημέρωσης, ιατρικής παρακολούθησης, ψυχολογικής στήριξης και πιθανόν φαρμακευτικής αγωγής.
Πόσο συχνές είναι οι επισκέψεις;
Στην αρχή κάθε εβδομάδα ή μία φορά στις δεκαπέντε μέρες και αργότερα μία φορά το μήνα. Μετά το πέρας της θεραπεία ο πρώην καπνιστής παρακολουθείται για έναν χρόνο για την αποφυγή υποτροπών.
Θα χρειαστεί να πάρω φάρμακα;
Όχι πάντα. Σε κάποιες περιπτώσεις αρκεί η συμβουλευτική, σε άλλες χρησιμοποιούνται υποκατάστατα νικοτίνης (τσίχλες, αυτοκόλλητα, εισπνεόμενες συσκευές κλπ) όμως σε κάποιες συστήνεται φαρμακευτική αγωγή.
Τι είδους φάρμακα χρησιμοποιούνται;
Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος –εκτός από τα υποκατάστατα νικοτίνης- περιλαμβάνουν χάπια η χορήγηση των οποίων γίνεται με ιατρική παρακολούθηση. Αυτά μπορεί να είναι μία κατηγορία μη ειδικών αντικαταθληπτικών τα οποία ενδείκνυται στη διακοπή του καπνίσματος καθώς ένα από τα συμπτώματα του συνδρόμου στέρησης ιδιαίτερα στις γυναίκες είναι η κατάθλιψη. Άλλη εναλλακτική είναι τα φάρμακα που εμποδίζουν τη δράση της νικοτίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα και μειώνουν την έντονη επιθυμία για νικοτίνη και τα συμπτώματα στέρησης. Ο γιατρός αποφασίζει ποια είναι τα κατάλληλα για την κάθε περίπτωση καπνιστή.
Πόσο διαρκεί η θεραπεία;
Αν και πολλοί πιστεύουν ότι η θεραπεία διαρκεί πολύ καιρό στην πραγματικότητα ο χρόνος θεραπείας είναι μικρός αφού συνήθως στα η διακοπή καπνίσματος επιτυγχάνεται από τον πρώτο μήνα. Ανάλογα με την περίπτωση συνήθως διαρκεί από 2 έως 3 μήνες.
Πως θα χειριστώ στιγμές «αδυναμίας»;
Η ειδική συμβουλευτική ψυχολογική υποστήριξη βοηθά τον καπνιστή να συνειδητοποιήσει πότε νιώθει την ανάγκη για τσιγάρο οπότε του δίδονται συμβουλές για χειρισμούς και εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των στιγμών «αδυναμίας» μέχρι να καταφέρει να απεξαρτηθεί. Επίσης μπορεί να είσαι και σε τηλεφωνική επικοινωνία με τους ειδικούς του ιατρείου διακοπής καπνίσματος, οι οποίοι θα σε συμβουλέψουν αναλόγως στις δύσκολες στιγμές.
Ποιο είναι το κόστος;
O ασθενής επιβαρύνεται με 5 ευρώ κατά την επίσκεψή του που είναι η αμοιβή του νοσοκομείο καθώς και με το κόστος των φαρμάκων για 2-3 μήνες τα οποία δεν αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Θα πρέπει ωστόσο να λάβει υπόψη ότι το κόστος της θεραπείας είναι πολύ μικρότερο από το κόστος του καπνίσματος ενώ από την άλλη το κέρδος για την υγεία είναι τεράστιο.
Ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας;
Σύμφωνα με έρευνες το ιατρείο διακοπής καπνίσματος αυξάνει την επιτυχία διακοπής σε ποσοστό 65 % των συμμετεχόντων. Την ίδια ώρα, ένα άτομο που κόβει το τσιγάρο μόνο του έχει μόνο 5% πιθανότητες να τα καταφέρει.
Ηλεκτρονικό τσιγάρο ;
Μπορεί κάποιοι να ισχυρίζονται ότι μείωσαν το κάπνισμα ή κατάφεραν να το κόψουν χάρη στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, είναι όμως σημαντικό να γνωρίζεις ότι τα προϊόντα ηλεκτρονικού τσιγάρου με χρήση νικοτίνης δεν είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ ο οποίος εφιστά την προσοχή του καταναλωτικού κοινού ενώ τόσο η Ευρωπαϊκή όσο και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, με βάση τις τρέχουσες πληροφορίες και τη διαθέσιμη έρευνα, αναφέρει ότι η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου δεν θεωρείται ως ασφαλής εναλλακτική λύση στο κάπνισμα και γι’αυτό δεν συνιστάται . Τέλος υπάρχουν αρκετές διεθνείς μελέτες που τονίζουν την επικινδυνότητα της χρήσης του.
Τι συμβαίνει στο σώμα σου από τη στιγμή που κόβεις το τσιγάρο
Σε 20 λεπτά:
Η πίεση του αίματος και οι σφυγμοί πέφτουν στο κανονικό.
Σε 8 ώρες:
Το οξυγόνο στον οργανισμό σου ανεβαίνει στα φυσιολογικά επίπεδα.
Σε 24 ώρες:
Η πιθανότητα εμφράγματος αρχίζει να μειώνεται.
Σε 48 ώρες:
Επανέρχεται στα φυσιολογικά η γεύση και η όσφρηση.
Σε 72 ώρες:
Η αναπνοή αρχίζει να λειτουργεί ομαλότερα.
Σε 2 εβδομάδες έως 3 μήνες:
Η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται και το περπάτημα και η άσκηση γίνεται ευκολότερη.
Σε 3 έως 6 μήνες:
Σταματούν συμπτώματα όπως βήχας, κόπωση, λαχάνιασμα και βελτιώνονται η αναπνευστική λειτουργία.
1 χρόνο από το τελευταίο τσιγάρο
Μειώνεται το ρίσκο εκδήλωσης λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος και το ρίσκο εμφράγματος.
Μετά από 5 χρόνια:
Μειώνεται η πιθανότητα θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα.
Μετά από 10 χρόνια:
Είναι σαν να μην έχεις καπνίσει ποτέ αφού πιθανότητες για οποιαδήποτε ασθένεια είναι ίδιες με αυτές κάποιου που δεν καπνίζει.
Το κόψιμο του τσιγάρου είναι για έναν καπνιστή το πιο πολύτιμο δώρο για την υγεία του!
