Γράφει ο Ιωάννης Μπουζαλάς – Ανδρολόγος / Ουρολόγος χειρουργός – Διευθυντής Ουρολογικού Τμήματος Βιοκλινικής Αθηνών
«…και να μην χειρουργήσω πάσχοντες από λίθους, αλλά να αφήσω αυτή την πράξη στους ειδικούς…»
Από τον όρκο του Ιπποκράτη
Λιθίαση είναι η δημιουργία λίθου ή λίθων μέσα στην αποχετευτική μοίρα του ουροποιητικού συστήματος. Ανάλογα με την εντόπιση, έχουμε λιθίαση των νεφρών, λιθίαση των ουρητήρων, λιθίαση της ουροδόχου κύστης και τέλος λιθίαση της ουρήθρας. Αποτελεί την τρίτη κατά σειρά συχνότητας πάθηση στον άνθρωπο μετά τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του προστάτη.
Οι λίθοι του ουροποιητικού συστήματος εμφανίζονται σε άτομα κάθε ηλικίας και φύλου, σε κάθε φυλή και χώρα και είναι γνωστοί από τους αρχαίους χρόνους.
- Το 12-13%του δυτικού πληθυσμού θα ταλαιπωρηθεί τουλάχιστον 1 φορά κατά την διάρκεια της ζωής του
- Η πιθανότητα να σχηματίσει κάποιος λίθο στη ζωή του είναι 5 με 10%.
- Άνδρες – Γυναίκες 2,5:1
- Πιο πιθανό είναι να σχηματισθεί λίθος σε ηλικίες μεταξύ 30 και 50 ετών
- Οι ασθενείς με λιθίαση συχνά σχηματίζουν λίθους περισσότερες από μια φορές στη ζωή τους
Παράγοντες που επηρεάζουν τον σχηματισμό λίθων είναι:
- οικογενειακό ιστορικό λιθίασης
- διατροφικές συνήθειες
- κλιματολογικές συνθήκες
- επάγγελμα
- ύπαρξη ανατομικών ανωμαλιών του ουροποιητικού που προκαλούν στάση των ούρων
Συμπτώματα
Πολλοί ασθενείς με λίθο στο ουροποιητικό δεν έχουν κανένα σύμπτωμα.
Το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι ο κωλικός του νεφρού, ο οποίος είναι ένας έντονος πόνος στην περιοχή των νεφρών, που μπορεί να αντανακλά στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα και στα έξω γεννητικά όργανα.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει ένας ασθενής με πέτρα στο ουροποιητικό είναι:
- Ναυτία, έμετος
- Αιματουρία
- Συχνουρία – δυσουρία
- Πυρετό με ρίγος, αν συνυπάρχει ουρολοίμωξη
Θεραπεία
Μέχρι πριν από 30-35 χρόνια η αντιμετώπιση της λιθίασης παρέμενε δύσκολη, ιδιαίτερα τραυματική, επικίνδυνη και συχνά με σοβαρές επιπλοκές.
Σήμερα χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας οι ‘πέτρες’ του νεφρού, του ουρητήρα και της κύστεως αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με 3 ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους :
- Εξωσωματική λιθοτριψία (ESWL)
- Ουρητηρο-Νεφρολιθοτριψία άκαμπτη ή εύκαμπτη (URS/RIRS)
- Διαδερμική Νεφρολιθοτριψία (PCNL)
Εξωσωματική λιθοτριψία
Η εξωσωματική λιθοτριψία (ESWL) εμφανίστηκε το 1980 και έφερε αληθινή επανάσταση στην αντιμετώπιση της λιθίασης. Με την μέθοδο αυτή αντιμετωπίζονται οι περισσότερες πέτρες του νεφρού και του ουρητήρα, χωρίς ο ασθενής να υποβληθεί σε κάποιου είδους επέμβαση. Είναι κατάλληλη για πάνω από το 90% του συνόλου των ασθενών.
Ουρητηρο-Νεφρολιθοτριψία
Με την μέθοδο αυτή ένα μακρύ και λεπτό όργανο, το ουρητηροσκόπιο, προωθείται υπό άμεση όραση διαμέσου της ουρήθρας και της κύστης στον ουρητήρα ή στο νεφρό μέχρι το σημείο που βρίσκεται ο λίθος.
Μέσα από το όργανο αυτό εισάγονται οι λιθοτρίπτες που θρυμματίζουν το λίθο, αλλά και οι ειδικές λαβίδες που τον συλλαμβάνουν και τον αφαιρούν.
Ποσοστό επιτυχίας 95% – 98%
Ποσοστό επιπλοκών 1%
Προβλεπόμενος χρόνος νοσηλείας 5-24 ώρες
Διαδερμική Νεφρολιθοτριψία
Η διαδερμική λιθοτριψία είναι μέθοδος με υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
Έχει ένδειξη κυρίως για τους λίθους εκείνους που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με την εξωσωματική λιθοτριψία.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι λίθοι μεγαλύτεροι από 2.5 εκ., οι κοραλλιογενείς λίθοι, οι σκληροί λίθοι που είναι ιδιαίτερα ανθεκτικοί στην εξωσωματική λιθοτριψία, καθώς και λίθοι σε ασθενείς με δυσμορφία του σκελετού τους ή μεγάλη παχυσαρκία.
Ποσοστό επιτυχίας 95% – 98%
Ποσοστό επιπλοκών 1%
Προβλεπόμενος χρόνος νοσηλείας 48-72 ώρες
Τόσο υψηλά ποσοστά επιτυχίας με τόσο χαμηλά ποσοστά επιπλοκών μπορούν να επιτευχθούν μόνο όταν συνυπάρχουν 3 προϋποθέσεις :
- Μεγάλη Ενδοουρολογική Εμπειρία
- Σωστή Επιλογή Μεθόδου
- Άρτιος Τεχνικός Εξοπλισμός
