Γράφει ο Βασίλειος Ν. Κωτσής MD – Καρδιοχειρουργός
Τι είναι όμως η Χειρουργική στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά (OPCAB)?
Στη κλασσική Καρδιοχειρουργική σε κάθε επέμβαση οι ασθενείς συνδέονται μέσω σωλήνων με την μηχανή της εξωσωματικής κυκλοφορίας που υποκαθιστά την καρδιά και τους πνεύμονες. Με τον τρόπο αυτό οι χειρουργοί μπορούν να σταματούν την καρδιά και να χειρουργούν με ακρίβεια σε μία ακίνητη και χωρίς αίμα καρδιά. Την τελευταία δεκαετία έγινε μια προσπάθεια με την βοήθεια της τεχνολογίας να εξελίχθεί αυτή η αναγνωρισμένη και κλασσική χειρουργική μέθοδος. Ο στόχος ήταν να μειωθούν οι επιπλοκές της επέμβασης, να μειωθεί ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο και να επιταχυνθεί η ανάρρωση. Πιο εύκολο αυτό ήταν στη χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων. Και αυτό για τον προφανή λόγο ότι τα στεφανιαία αγγεία είναι στην επιφάνεια της καρδιάς και δεν χρειάζεται η εγχείρηση να επεκταθεί στο εσωτερικό της. Το αποτέλεσμα ήταν η ανάπτυξη της χειρουργικής των στεφανιαίων αγγείων σε πάλλουσα καρδιά. Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η αποφυγή χρήσης της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας και των προβλημάτων που απορρέουν από την εφαρμογή της. Δηλαδή κατά την διάρκεια της επέμβασης δεν υποκαθίσταται το έργο της καρδιάς από την μηχανή της εξωσωματικής κυκλοφορίας αλλά διατηρείται η λειτουργία της. Η εξειδικευμένη εκπαίδευση, σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις και τα εξελιγμένα χειρουργικά εργαλεία, μας επιτρέπουν να διατηρούμε ακίνητα τμήματα της επιφάνειας της καρδιάς. Με ακίνητη την περιοχή που μας ενδιαφέρει, είναι ασφαλής η παράκαμψη του μπλοκαρισμένου αγγείου την στιγμή που η υπόλοιπη καρδιά συσπάται κανονικά. Με την OPCAB διατηρείται η φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος (χωρίς αυτό να περνά από σωλήνες) και η επέμβαση απλοποιείται και προσομοιάζει σε κάθε άλλη χειρουργική επέμβαση στο ανθρώπινο σώμα.
Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται ήδη σε εκατομμύρια ασθενών και οι χειρουργοί την συστήνουν ειδικά σε ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια εφαρμογής της.
Πρόσφατες κλινικές μελέτες έχουν δείξει δυνητικά πλεονεκτήματα από την εφαρμογή της μεθόδου αυτής.
• Μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο (2-3 ημέρες κατά μέσο όρο)
• Ταχύτερη ανάρρωση (ξεκινά από την ΜΕΘ με την ταχύτερη αφύπνιση του ασθενούς και την ταχύτερη κινητοποίηση ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες)
• Μικρότερη καταστροφή των έμμορφων συστατικών του αίματος. (λιγότερες αιμορραγίες και ανάγκη για λήψη αίματος και παραγώγων του σε ασθενείς υπό αντιπηκτική ή αντιαιμοπεταλλιακή αγωγή)
• Μικρότερος χρόνος χειρουργείου και παραμονής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
• Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές στα νεφρά, στον εγκέφαλο και στους πνεύμονες. (ασθενείς με βλάβες στα αντίστοιχα όργανα δεν επιβαρύνονται)
Γίνεται έτσι φανερό πως οι ασθενείς που ωφελούνται περισσότερο από την μη χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας είναι:
1. Μεγαλύτεροι των 75 ετών
2. Γυναίκες
3. Διαβητικοί
4. Με αθηρωματική αορτή
5. Νεφροπαθείς
6. Με δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας
7. Με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
8. Υπό αντιαιμοπεταλλιακή αγωγή
9. Με περιφερική αγγειοπάθεια.
10. Μη δεχόμενοι αίμα για θρησκευτικούς λόγους
11. Χρήζοντες επανεπέμβασης (Redo)
Δέκα χρόνια μετά την εφαρμογή της η μέθοδος έχει εμπλουτισθεί με την χρήση μόνο αρτηριακών μοσχευμάτων (των δύο εσω μαστικών αρτηριών) που αποδεδειγμένα αντέχουν περισσότερο χρόνο, με σύνθετα μοσχεύματα που παρασκευάζονται από τα αρτηριακά μοσχεύματα του ασθενούς και το κυριότερο με αποφυγή χειρισμών στην αορτή που όταν είναι αθηρωματική μπορεί να είναι η αιτία ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Στη πράξη εχουμε καταφέρει οι ασθενείς να μένουν μία ημέρα στη ΜΕΘ και τέσσερεις ημέρες στον απλό θάλαμο νοσηλείας.
