Γράφει ο Γρηγόρης Λέων – Ιατροδικαστής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Πολλές φορές η νομική και δικαστική διερεύνηση ενός ατυχήματος αποτελεί μια ιδιαίτερη πολύπλοκη διαδικασία κατά την οποία θα πρέπει να εξεταστούν τα οποιαδήποτε αποδεικτικά στοιχεία αλλά και να συλλεχθούν νέα. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία παίζει ο ιατροδικαστής.
Ιατροδικαστής είναι ο ειδικός ιατρός που μπορεί να καταγράψει ορθά τις όποιες σωµατικές βλάβες, να εκτιμήσει την πιθανή κατάσταση μέθης, αλλά και την πιθανή επήρεια άλλων ουσιών, φαρμακευτικών ή ναρκωτικών. Η μελέτη των ιατρικών εξετάσεων, του ιατρικού φακέλου, των πιστοποιητικών κ.λπ. ενός ατόμου που έχει εμπλακεί σε τροχαίο και έχει υποστεί ή κατηγορείται ότι έχει προκαλέσει σωματικές βλάβες και η σύνταξη σχετικής γνωμοδότησης δύναται να επηρεάσει σημαντικά την έκβαση της υπόθεσης.
Στην Ελλάδα, τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν, σύμφωνα με τα στατιστικά, την πρώτη αιτία θανάτου σε ηλικίες 19-39, ενώ πάνω από το 50% των θανατηφόρων τροχαίων οφείλονται στην κατανάλωση αλκοόλ και άλλων ουσιών. Σύμφωνα με το νόμο ένας οδηγός θεωρείται ότι βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ, όταν το ποσοστό οινοπνεύµατος στον οργανισµό του είναι από 0,50 γραµµάρια ανά λίτρο αίµατος ή πάνω από 0,25 χιλιοστά του γραµµαρίου, ανά λίτρο εκπνεόµενου αέρα. Αρκεί να αναλογιστούµε ότι ένα µεγάλο ποτήρι µπύρα (500 ml), 200 ml κρασί ή 55 ml ουίσκι ή βότκα είναι ικανά για την υπέρβαση του ορίου.
Η παραβίαση του ορίου αυτού, σε ένα τροχαίο ατύχημα, πέρα από το αντίκτυπο που μπορεί να έχει στην ποιότητα ζωής του ατόμου, έχει σημαντικές νοµικές και οικονοµικές επιπτώσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακολουθώντας το πνεύμα το νόμου, το σύνολο σχεδόν των ασφαλιστήριων συµβολαίων δεν καλύπτουν τις ζηµιές που προκαλούνται, όταν ο οδηγός, κατά τον χρόνο του ατυχήµατος, βρίσκεται σε κατάσταση μέθης.
Ένα θέμα που καλείται συχνά να γνωμοδοτήσει ο ιατροδικαστής είναι το κατά πόσο ο οδηγός, που έχει καταναλώσει αλκοόλ, ήταν σε κατάσταση μέθης κατά τη χρονική στιγμή που συνέβη το ατύχημα. Σε περίπτωση θανατηφόρου τροχαίου ατυχήματος η τιμή της αιθυλικής αλκοόλης μπορεί να επηρεαστεί από ένα σύνολο παραγόντων. «Ψευδώς» αυξημένες τιμές είναι δυνατό για παράδειγμα να βρεθούν είτε στην περίπτωση που το πτώμα ήταν σε κατάσταση σήψης, είτε όταν το άτομο έπασχε από σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, μια πιθανή αυξημένη ένδειξη μπορεί να έχει επηρεαστεί από τον τρόπο αιμοληψίας, συσκευασίας του δείγματος, συντήρησης, φύλαξης, μεταφοράς, τοξικολογικής ανάλυσης ή και εκτίμησης του αποτελέσματος. Ο ιατροδικαστής μπορεί να αξιολογήσει σωστά το αποτέλεσμα αλλά και να εκτιμήσει τα όποια επιστημονικά περιθώρια υπάρχουν για πιθανή αμφισβήτησή τους, δίνοντας νέα τροπή στη νομική υπεράσπιση των εμπλεκομένων.
