Γράφει ο Πέτρος Κυριαζόπουλος – Ορθοπεδικός Χειρουργός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
ΒΛΑΙΣΟΣ ΜΕΓΑΣ ΔΑΚΤΥΛΟΣ («ΚΟΤΣΙ»)
Ο βλαισός μεγάλος δάκτυλος, το γνωστό σε όλους «κότσι», είναι μια συχνή πάθηση που αφορά το πρόσθιο τμήμα του ποδιού και χαρακτηρίζεται από παραμόρφωση σε βλαισότητα της 1ης μετατάρσιοφαλαγγικής άρθρωσης. Πρακτικά αυτό που βλέπουμε είναι η κλίση του δακτύλου προς τα υπόλοιπα δάκτυλα και ο «κάλος» που σχηματίζεται στην άρθρωση ο οποίος πολλές φορές είναι έντονα επώδυνος, ενώ στην εξέλιξη της πάθησης επηρεάζονται και τα μικρότερα δάκτυλα τα οποία σχηματίζουν επώδυνους κάλους στη ραχιαία τους επιφάνεια καθιστώντας τη βάδιση δυσχερή. Το δέρμα στην περιοχή του κάλου γίνεται με την πάροδο του χρόνου ερυθρό, ενώ ολόκληρη η περιοχή είναι οιδηματώδης. Τα αίτια της πάθησης δεν είναι εξακριβωμένα, φαίνεται όμως ότι παίζει ρόλο η κληρονομικότητα και πιθανόν τα στενά και ψηλοτάκουνα παπούτσια στις γυναίκες.
Η θεραπεία διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Στη συντηρητική αγωγή συστήνουμε άνετα παπούτσια χωρίς ψηλά τακούνια και τη χρήση ορθοπεδικών πελμάτων που αποφορτίζουν την περιοχή. Χειρουργικά υπάρχουν πολλές μέθοδοι που ανακουφίζουν από τον πόνο και βελτιώνουν την εμφάνιση της άρθρωσης.
Ο πόνος στην περιοχή της πτέρνας είναι πολύ συχνός. Η έναρξη του πόνου συνήθως δε συσχετίζεται με κάποιο τραυματισμό, ενώ ο ασθενής νιώθει την ενόχληση κάτω από την πτέρνα όταν περπατάει ή ακόμη και όταν στέκεται. Πολλές φορές είναι χειρότερος όταν σηκώνεται από το κρεβάτι. Τα αίτια είναι ποικίλα, με συνηθέστερα τη φλεγμονή του συνδετικού ιστού που βρίσκεται στο πέλμα (πελματιαία απονεύρωση), την άκανθα της πτέρνας, τη θυλακίτιδα, το κάταγμα εκ κοπώσεως της πτέρνας και άλλα. Πολλές φορές υπάρχει αυτόματη βελτίωση, ενώ ανάλογα με το αίτιο βοηθούν και οι διατάσεις της περιοχής, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τα ορθοπεδικά πέλματα ή ακόμη και οι εγχύσεις κορτικοστεροειδών. Σπάνια συστήνεται χειρουργική επέμβαση.
ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΜΕΤΑΤΑΡΣΙΟΦΑΛΑΓΓΙΚΗΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ «ΠΤΩΣΗ ΜΕΤΑΤΑΡΣΙΩΝ»
Η πάθηση αυτή χαρακτηρίζεται από προοδευτικό υπεξάρθρημα της 1ης φάλαγγας ενός δακτύλου του ποδιού από την κεφαλή του αντίστοιχου μεταταρσίου με την οποία αρθρώνεται. Συχνότερα προσβάλλει την άρθρωση του δεύτερου δακτύλου ενώ κύριο κλινικό χαρακτηριστικό είναι ο πόνος στο πέλμα στην περιοχή της κεφαλής του δεύτερου μεταταρσίου, ο οποίος επιδεινώνεται μετά από περιόδους εντονότερης βάδισης. Μπορεί επίσης να συνυπάρχει οίδημα της περιοχής. Η θεραπεία περιλαμβάνει την ανακούφιση από τον πόνο με τη χρήση κυρίως αντιφλεγμονωδών φαρμάκων καθώς και τη χρήση ειδικών ορθοπαιδικών πελμάτων που κύριο σκοπό τους έχουν την αποφόρτιση της περιοχής.
ΝΕΥΡΙΝΩΜΑ MORTON
Το νευρίνωμα Morton είναι μια πάθηση του μεσοδακτύλιου νεύρου που εντοπίζεται συνήθως μεταξύ του 3ου και 4 δακτύλου. Χαρακτηρίζεται από πόνο στην περιοχή που μπορεί να αντανακλά στα δάκτυλα, ο οποίος επιδεινώνεται σε περιόδους κόπωσης (βάδιση και ορθοστασία) και υφίεται με την ανάπαυση. Η διάγνωση τίθεται με το ιστορικό την κλινική εξέταση, ενώ μπορεί να βοηθήσει και η μαγνητική τομογραφία. Η θεραπεία είναι αρχικά συντηρητική (παπούτσια φαρδιά, με χαμηλά τακούνια, ειδικά ορθοπεδικά πέλματα, εγχύσεις κορτικοστεροειδών), ενώ σε αποτυχία των μεθόδων αυτών πραγματοποιείται χειρουργική επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται το μόρφωμα.
ΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΕΡΑΤΩΣΕΙΣ
Οι κάλοι και οι υπερκερατώσεις δημιουργούνται όταν ασκείται πίεση σε κάποιο σημείο του δέρματος. Είναι πολύ συνηθισμένοι στο πόδι, σε περιοχές όπου τα οστά πιέζονται στο παπούτσι. Συνήθως εμφανίζονται στο πρώτο ή πέμπτο δάκτυλο, αλλά μπορεί να εμφανισθούν σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο του ποδιού, όπως και στο πέλμα. Βασικό χαρακτηριστικό των αλλοιώσεων αυτών είναι ο πόνος. Η θεραπεία περιλαμβάνει την αποφυγή πίεσης στο δέρμα, με την αποφυγή στενών παπουτσιών και τη χρήση ορθοπεδικών πελμάτων. Σπάνια μπορεί να χρειασθεί χειρουργική εξαίρεση του κάλου, ή του υποκείμενου οστού.
ΣΦΥΡΟΔΑΚΤΥΛΙΑ
Η σφυροδακτυλία αποτελεί ένα από τους πολλούς τύπους παραμόρφωσης των δακτύλων του ποδιού. Η πρώτη άρθρωση του πάσχοντος δάκτυλου βρίσκεται σε κάμψη, ενώ πολλές φορές σχηματίζεται κάλος στη ραχιαία επιφάνεια ο οποίος επιδεινώνεται με τα στενά παπούτσια. Η θεραπεία περιλαμβάνει άνετα παπούτσια, ειδικά ένθετα που βάζουμε στα υποδήματα, ενώ σπανιότερα μπορεί να χρειασθεί χειρουργική επέμβαση.