Γράφει ο Γιάννης Περιστέρης M.D PHD – Χειρουργός Μαιευτήρας/ Γυναικολόγος
Κολύμβηση σε βρέφη και νήπια, ο λόγος για το baby swimming.
– Τι είναι το baby swimming;
To baby swimming είναι ένα πρόγραμμα εκμάθησης και ανάπτυξης βασικών κολυμβητικών ικανοτήτων που απευθύνεται σε βρέφη και νήπια, με τη μορφή παιχνιδιού.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι γονείς με τα βρέφη τους [από 6 μηνών έως 3,5 ετών], υπό την καθοδήγηση ειδικευμένου εκπαιδευτή και σε ειδικά διαμορφωμένη πισίνα με ζεστό νερό και με χαμηλό ύψος νερού.
– Το πρόγραμμα baby swimming σχεδιάστηκε έτσι ώστε να βοηθήσει τα βρέφη να εξοικειωθούν με το νερό και ν΄ αναπτύξουν εμπιστοσύνη σ’ αυτό, μέσω της συμμετοχής τους σε ασφαλείς και ευχάριστες δραστηριότητες στην πισίνα.
– Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να οδηγήσουν στην εκμάθηση βασικών κινήσεων κολύμβησης και δεξιοτήτων που βοηθούν την ασφάλειά τους στο νερό, μέσω του παιχνιδιού, της εξερεύνησης και ενθάρρυνσης.
Γιατί ένα μωρό να ξεκινήσει baby swimming και όχι κάποια άλλη δραστηριότητα;
– Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι το baby swimming βοηθάει επιδρώντας θετικά στην κινητική, μυϊκή και νευροψυχική ανάπτυξη των βρεφών, που έως τότε δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, μέσω της κατάλληλης φυσικής και πνευματικής εξάσκησης, ενώ υποστηρίζει την γενικότερη ανάπτυξή τους.
– Με την κολύμβηση, τα παιδιά αποκτούν προσαρμοστικότητα στα ερεθίσματα,θάρρος και υψηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης στον εαυτό τους αλλά και ανεξαρτησία. Παράλληλα ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα, ενώ ο ύπνος τους γίνεται πιο ευχάριστος και ήρεμος, αφού το νερό ρυθμίζει τον μυϊκό τους τόνο και τους δημιουργεί αίσθηση χαλάρωσης.
– Η συμμετοχή των γονιών ενδυναμώνει τη σχέση μεταξύ τους, ενώ μέσω της επαφής με άλλα βρέφη αναπτύσσεται η προσωπικότητα του παιδιού, η κοινωνικότητά του και η ευφυΐα του. Άλλωστε υπάρχουν και λόγοι αναψυχής: τα βρέφη και τα νήπια ευχαριστιούνται τις δραστηριότητες και το παιχνίδι στην πισίνα.
– Ταυτόχρονα το νερό παρέχει στα βρέφη πολύ καλή ευκαιρία ν’ ανακαλύψουν ότι είναι ικανά να διαχειριστούν τις κινήσεις τους, επιβοηθούμενα από τα θετικά χαρακτηριστικά του. Αυτό οδηγεί στην εκμάθηση βασικών κολυμβητικών κινήσεων και δεξιοτήτων, δημιουργώντας παράλληλα από πολύ νωρίς σχέσεις εμπιστοσύνης και αγάπης με το νερό και την κολύμβηση.
Η κολύμβηση ενδείκνυται για όλα τα μωρά;
Η κολύμβηση συνιστάται από τους παιδίατρους σε όλο τον κόσμο, ακόμα και σε άτομα με ιατρικά προβλήματα όπως άσθμα, κινητικά προβλήματα κ.α. Άλλωστε ένα από τα σημαντικά οφέλη του baby swimming είναι η ισχυροποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ίσως μόνο σε μωρά με ιδιαίτερα δερματικά προβλήματα, όπως αλλεργίες, δεν συνιστάται η συμμετοχή σε τέτοια προγράμματα από τον παιδίατρο.
Είναι ασφαλές; Ενδείκνυται για όλες τις εποχές του χρόνου;
– To baby swimming είναι απόλυτα ασφαλές όταν η πισίνα τηρεί όλες τις προδιαγραφές ασφάλειας και υγιεινής και η εκμάθηση γίνεται με τη συμμετοχή των γονιών. Συγχρόνως με την εκμάθηση κολύμβησης γίνεται και εκμάθηση ναυαγοσωστικών δεξιοτήτων στα παιδιά και στους γονείς, για την πρόληψη ατυχημάτων.
– Δεν υπάρχουν καιρικές συνθήκες που να είναι απαγορευτικές για το μάθημα. Όλες τις εποχές του χρόνου τα μαθήματα μπορούν να πραγματοποιηθούν ανεμπόδιστα, σε ειδικά διαμορφωμένες κλειστές πισίνες. Ο εξωτερικός χώρος και η πισίνα είναι σε ζεστό περιβάλλον, με κατάλληλη θερμοκρασία για τα παιδιά.
Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα βρέφος την κολύμβηση;
Η απάντηση είναι: « όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα »!
Πράγματι, τα βρέφη στην ηλικία των 6 μηνών εκτελούν αντανακλαστικές κολυμβητικές κινήσεις και αντανακλαστικό κράτημα της αναπνοής όταν βρίσκονται κάτω από το νερό, κι αυτό γιατί όταν βυθιστούν στο νερό, λόγω της αντανακλαστικής κίνησης της επιγλωττίδας, μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους χωρίς να γίνει κατάποση. Στα νήπια αυτό πρέπει να διδαχθεί από την αρχή, γιατί αυτή η αντανακλαστική κίνηση χάνεται καθώς μεγαλώνουν. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η εκμάθηση κολύμβησης πρέπει να ξεκινάει από 6 μηνών, ώστε να καλλιεργηθούν αυτά τα χαρακτηριστικά και να μετατραπούν σε εκούσια δεξιότητα. Πολλοί ερευνητές και επιστήμονες συμφωνούν ότι αντανακλαστική κολύμβηση είναι η πρωτογενής κινητική συμπεριφορά που έχουν τα νεογνά στο νερό αμέσως μετά τη γέννα, φυλογενετική ανάμνηση από τη ζωή τους πριν γεννηθούν. Αν αυτές οι αντανακλαστικές κινήσεις καλλιεργηθούν σωστά, μπορούν να γίνουν εκούσιες κολυμβητικές κινήσεις από τον 11ο μήνα και μέσω των κατάλληλων ερεθισμάτων και της σωστής καθοδήγησης, να οδηγήσουν στην εκμάθηση αυτόνομης κολύμβησης από την ηλικία των 16 μηνών.
Τα βρέφη που αρχίζουν την παρακολούθηση του προγράμματος από 6 μηνών, τις περισσότερες φορές πρώτα κολυμπούν και μετά μαθαίνουν να περπατούν.
Επίσης τα παιδιά που έχουν παρακολουθήσει μαθήματα κολύμβησης απ’ αυτή την ηλικία, λόγω της θετικής επίδρασης της άσκησης στη μυϊκή, κινητική αλλά και στη γενικότερη ανάπτυξή τους, περπατούν νωρίτερα από παιδιά που δεν έχουν παρακολουθήσει τέτοια μαθήματα.
Σε πόσο χρόνο το βρέφος θα μάθει να επιπλέει;
Εξαρτάται από την προσωπικότητα και την προσαρμοστικότητά του στο υγρό στοιχείο, αλλά και από την ηλικία που ξεκινά τα μαθήματα του baby swimming. Η εξοικείωση με το υγρό περιβάλλον γίνεται στα 4-5 πρώτα μαθήματα, μετά γίνεται η εκμάθηση κάποιων δεξιοτήτων που προσαρμόζονται στις ικανότητες κάθε παιδιού. Υπάρχουν βρέφη που γύρω στην ηλικία των 12 μηνών κολυμπούν για 5 δευτερόλεπτα ανάμεσα από δυο ενήλικες, ενώ κάποια άλλα μπορούν να κολυμπούν αυτόνομα από την ηλικία των 16 μηνών.
Πόσο διαδεδομένη είναι στην Ελλάδα η βρεφική κολύμβηση;
Τα προγράμματα αυτά έχουν ξεκινήσει από την δεκαετία του 1960 στην Αμερική. Στην Αυστραλία και την Αμερική είναι διαδεδομένα και δημοφιλή. Στην Ευρώπη έχουν αναπτυχθεί πολύ στη Γερμανία και στην Φινλανδία. Στην Ελλάδα, το 2000 λειτούργησε στο Ολυμπιακό Στάδιο το πρώτο οργανωμένο πρόγραμμα βρεφικής κολύμβησης.
Στην Αθήνα γίνονται πλέον σε αρκετά κλειστά κολυμβητήρια που διαθέτουν παιδική πισίνα, προγράμματα βρεφικής κολύμβησης. Δυστυχώς δεν συμβαίνει το ίδιο και στην υπόλοιπη Ελλάδα.