Γράφει ο Φώτης Αρχοντοβασίλης – Χειρουργός
Δεν είναι λίγες οι φορές που μπορεί να πιάσουμε κάποιο «εξόγκωμα» στη κοιλιά μας, κάτι που φαίνεται να έρχεται μέσα από την κοιλιά και όταν το πιέσουμε ξαναμπαίνει μέσα. Ακόμη πιο συχνά, στους άνδρες κυρίως, στη βουβωνική χώρα παρατηρείται αίσθημα βάρους, κάψιμο, τράβηγμα ή και μια ορατή διόγκωση κατά την άσκηση ή το βήχα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλλον πρόκειται για κάποια κήλη του κοιλιακού τοιχώματος.
Με τον όρο λοιπόν κήλη περιγράφεται κάθε μη φυσιολογική πρόπτωση και προβολή ενδοκοιλιακού σπλάγχνου (ή τμήματος του) έξω από τη συνήθη ανατομική του θέση, μέσω ενός φυσιολογικού ή παθολογικού στομίου. Παράδειγμα: πρόπτωση εντέρου μέσω του φυσιολογικού βουβωνικού καναλιού δημιουργεί την βουβωνοκήλη, ή μέσω ενός παθολογικού ανοίγματος στον ομφαλό δημιουργεί την ομφαλοκήλη.
Γιατί έπαθα κήλη – πώς δημιουργήθηκε;
Στο τοίχωμα της κοιλιάς, το οποίο περιβάλλει την κοιλιακή κοιλότητα, υφίστανται από κατασκευής μας ασθενείς και ευένδοτες θέσεις (τρήματα, βοθρία, δακτύλιοι, πόροι ή χάσματα) από τις οποίες περνάνε φυσιολογικά αγγεία ή νεύρα ή δημιουργούνται επίκτητα μετά από τραύματα ή χειρουργικές επεμβάσεις.
Αυτά τα ευένδοτα σημεία, βαθμιαία, με την πάροδο του χρόνου, και υπό την επίδραση προδιαθεσικών παραγόντων, χαλαρώνουν και εξασθενούν ακόμη περισσότερο δημιουργώντας πλέον στόμια μέσω των οποίων μπορεί να προβάλουν τα σπλάγχνα.
Ποιοι είναι όμως αυτοί οι προδιαθεσικοί παράγοντες που οδηγούν στη δημιουργία κήλης;
1. Συγγενής προδιάθεση (εκ γενετής πρόβλημα)
2. Μεγάλη ηλικία
3. Κακή θρέψη (υποσιτισμός)
4. Βαρείς καπνιστές
5. Παχυσαρκία
6. Δυσκοιλιότητα
7. Έντονος ή χρόνιος βήχας
8. Βαριά χειρωνακτική εργασία ή άρση μεγάλου βάρους
9. Πολλαπλές κυήσεις
10. Τραύματα κοιλίας ή μετά από χειρουργικές επεμβάσεις (μετεγχειρητικές κήλες)
Συμπτώματα – Πώς θα καταλάβω αν έχω και τι είδους κήλη έχω
Η συμπτωματολογία εξαρτάται από το είδος της κήλης και από το στάδιο εξέλιξης της. Έτσι, άλλη κλινική εικόνα δίνει η βουβωνοκήλη ή η μηροκήλη και άλλη η ομφαλοκήλη ή οι μετεγχειρητικές κήλες.
Απλή ή ανατασσόμενη κήλη έχουμε όταν το περιεχόμενο της κήλης, αυτόματα ή μετά από κατάλληλους χειρισμούς, ανατάσσεται και επανέρχεται εντός της κοιλιάς, στην φυσική του θέση. Σε αυτή την περίπτωση η κήλη μπορεί να είναι ασυμπτωματική και να αποτελεί μόνο αισθητικό πρόβλημα με την προπέτεια της ή να προκαλεί αίσθημα βάρους ή τραβήγματος
Μη ανατασσόμενη κήλη έχουμε όταν το περιεχόμενο της προβάλει μονίμως και παρά τους όποιους χειρισμούς δεν επανέρχεται στη κοιλιά. Συνήθως πρόκειται για μεγάλες σε μέγεθος κήλες ή/και χρόνιες. Δημιουργούν κολικούς και μόνιμη δυσφορία. Μπορεί να δημιουργήσουν απειλητική για τη ζωή κατάσταση και χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης.
Αποφραγμένη κήλη έχουμε όταν το περιεχόμενο είναι έντερο το οποίο έχει αποφραχθεί. Δημιουργείται πλέον έντονη συμπτωματολογία με άλγος και προπέτεια ευαίσθητη στη ψηλάφηση. Δημιουργείται γρήγορα ειλεός, μια κατάσταση πολύ απειλητική για τη ζωή.
Περισφυγμένη κήλη έχουμε όταν σε μια μη ανατασσόμενη κήλη παρεμποδίζεται η αιμάτωση του προπίπτοντος σπλάγχνου με προοδευτική ισχαιμία και νέκρωση. Πρόκειται για άκρως επείγουσα κατάσταση, αφού μετά από 5-8 ώρες επέρχεται γάγγραινα και περιτονίτιδα.
Προσέξτε !
• Η κήλη οφείλεται σε μηχανικά αίτια γι’αυτό ΠΟΤΕ δεν υποχωρεί ή δεν υποστρέφει από μόνη της, αλλά ΠΑΝΤΑ έχει προοδευτικά επιδεινούμενη εξέλιξη
• Η θεραπεία είναι ΜΟΝΟ χειρουργική. Δεν υπάρχει καμία φαρμακευτική θεραπεία, αντίθετα τα παυσίπονα «κουκουλώνουν» το πρόβλημα, κάνοντας ακόμη πιο επικίνδυνη την κήλη. Επίσης οι ζώνες ή κηλεπίδεσμοι ΔΕΝ πρέπει να χρησιμοποιούνται γιατί δυσκολεύουν την χειρουργική επέμβαση, αφού μετά από κάποιο χρονικό διάστημα αδυνατίζουν τα κοιλιακά τοιχώματα ή δημιουργούν συμφύσεις.
• Σε περίπτωση περίσφυξης η χειρουργική επέμβαση αλλάζει χαρακτήρα άρδην, και από εν ψυχρώ – απλή επέμβαση μετατρέπεται σε εν θερμώ πολύ πιο σύνθετο χειρουργείο, το οποίο μπορεί να απαιτήσει μέχρι και εκτομή του νεκρωμένου εντέρου. Έτσι, ο ασθενής που παραμέλησε την κήλη του θα νοσηλευθεί με πολλούς κινδύνους για αρκετές ημέρες σε αντίθεση με την νοσηλεία μιας ημέρας σε απλή κήλη.
• Κατά συνέπεια η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση μιας κήλης είναι προληπτική, με σκοπό να προλάβουμε τις επιπλοκές της νόσου……….
Χειρουργική Αντιμετώπιση
Κάθε κήλη έχει τις δικές της ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης με την ανάλογη μέθοδο. Δεν είναι όλες οι κήλες αντιμετωπίσιμες με την ανοικτή χειρουργική , ούτε είναι πανάκεια η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση.
1. Ανοικτή Χειρουργική αποκατάσταση
Παλαιότερα γινόταν με πολλές συρραφές και ράμματα που προκαλούσαν πόνο. Στη σύγχρονη πλέον χειρουργική χρησιμοποιούνται τελευταίας τεχνολογίας πλέγματα με τεχνική χωρίς τάση (tension free techniques), που μηδενίζουν το μετεγχειρητικό άλγος, ενώ πολύ πρόσφατα η χρήση βιολογικής κόλλας εκμηδενίζει τον πόνο.
2. Λαπαροσκοπική Χειρουργική αποκατάσταση
Πάντοτε γίνεται με συγκεκριμένες ενδείξεις:
– σε αμφοτερόπλευρες βουβωνοκήλες
– σε υποτροπιάζουσα βουβωνοκήλη (που έχει δηλαδή χειρουργηθεί παλαιότερα)
– σε παχύσαρκους ασθενείς
– σε μεγάλες κοιλιοκήλες
Αντίθετα, μπορεί να υπάρχουν και απόλυτες αντενδείξεις λαπαροσκοπικής αποκατάστασης όπως π.χ προηγούμενα χειρουργεία με ουλές και πολλαπλές συμφύσεις ή σε περιπτώσεις ειλεού καθώς και σχετικές αντενδείξεις όπως π.χ μια απλή μονόπλευρη βουβωνοκήλη.
3. Ρομποτική Χειρουργική αποκατάσταση
Η πρόοδος στη χειρουργική έφερε και τα ρομπότ στις επεμβάσεις αποκατάστασης κήλης (όπως βέβαια και σε πολλές άλλες επεμβάσεις). Πρόκειται για την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, με ασύγκριτη ασφάλεια και ακρίβεια σε κάθε χειρουργική κίνηση.
Ετσι, σε δύσκολες, μεγάλες ή υποτροπιάζουσες κήλες καθώς και σε απαιτητικές μετεγχειρητικές κήλες η ρομποτική υποβοήθηση, σε κατάλληλα εκπαιδευμένους και βεβαίως πιστοποιημένους χειρουργούς, αποτελεί σημαντική μέθοδο χειρουργικής επιλογής.