Γράφει ο Γεράσιμος Αρσένης – Γυναικολόγος
Ένας πολύ διαδεδομένος ιός. Το όνομα HPV σχηματίζεται από τα αρχικά των Human Papilloma Virus (ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων). Έχει περισσότερους από 100 υπότυπους που ονομάζονται με αριθμούς, πχ HPV-16. Κάθε υπότυπος έχει διαφορετική δράση στον άνθρωπο. Οι περισσότεροι άνθρωποι (80%), άνδρες και γυναίκες, θα έρθουν σε επαφή με τον ιό αυτό κάποια στιγμή στη ζωή τους, χωρίς μάλιστα να το καταλάβουν.
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Ο HPV;
Οι περισσότεροι υπότυποι τίποτε. Κάποιοι υπότυποι προκαλούν μηρμηγκίες στα χέρια και τα πόδια. Οι τύποι 6 και 11 προκαλούν κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα ανδρών και γυναικών. Οι τύποι 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 73 προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και μερικούς πιο σπάνιους καρκίνους (αιδοίου, κόλπου, πρωκτού, πέους).
ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ;
Με την σεξουαλική επαφή. Μερικές φορές μπορεί να μεταδοθεί ακόμη και με απλή δερματική επαφή στην περιοχή των γεννητικών οργάνων χωρίς να είναι αναγκαία η ολοκληρωμένη σεξουαλική πράξη.
Η μετάδοση μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η πρώτη μόλυνση με τον ιό συνήθως συμβαίνει με τις πρώτες σεξουαλικές επαφές, αλλά μερικές φορές συμβαίνει ακόμη και σε παρθένες. Η μόλυνση είναι ιδιαίτερα συχνή στην ηλικία 18-22 ετών.
ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΩ ΟΤΙ ΚΟΛΛΗΣΑ HPV;
Συνήθως όχι. Μόνο οι τύποι 6 και 11 που προξενούν κονδυλώματα, κάνουν εμφανή την παρουσία τους.
ΤΙ ΘΑ ΠΑΘΩ ΑΝ ΚΟΛΛΗΣΩ;
Οι περισσότερες HPV λοιμώξεις δεν εμφανίζουν συμπτώματα και υποχωρούν χωρίς θεραπεία με την πάροδο των χρόνων. Μερικές HPV λοιμώξεις μπορεί να επιμείνουν για χρόνια, δημιουργώντας άτυπα κύτταρα (δυσπλασία). Αν τα κύτταρα αυτά μείνουν χωρίς θεραπεία, πιθανόν θα οδηγήσουν σε προκαρκινικές αλλοιώσεις και μετά σε διηθητικό καρκίνο.
ΜΟΛΥΝΘΗΚΑ, ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ;
Πρέπει να καταλάβετε ότι αυτό είναι κάτι εξαιρετικά συνηθισμένο, το παθαίνει το 80% των γυναικών. Η μόλυνση είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενη. Ο ιός μπορεί να μείνει πολύ καιρό σε λανθάνουσα – υποκλινική μορφή χωρίς να διαγνωσθεί. Τον μεταδίδετε στον σύντροφό σας. Δεν είναι πλήρης η προστασία από το προφυλακτικό. Τις περισσότερες φορές δεν θα σας δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα υγείας. Σε κάποιες γυναίκες θα δημιουργηθούν άτυπα κύτταρα στον τράχηλο, που υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθούν σε καρκίνο. Η κολποσκόπηση θα εντοπίσει το πρόβλημα και η θεραπεία δεν θα επιτρέψει στα κύτταρα να γίνουν καρκινικά.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
Η μόλυνση με HPV δεν προκαλεί συμπτώματα (με εξαίρεση τους τύπους 6 και 11 που προκαλούν κονδυλώματα).
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ HPV ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ;
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προξενείται από μόλυνση με HPV που δεν υποχωρεί.
ΠΩΣ ΘΑ ΦΑΝΕΙ ΟΤΙ ΕΧΩ ΜΟΛΥΝΣΗ;
Το τεστ Παπανικολάου θα βρεί άτυπα κύτταρα (δυσπλασία). Η κολποσκόπηση που πρέπει να κάνετε αμέσως μετά, θα δείξει αν κινδυνεύετε και τι πρέπει να γίνει.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΙ ΤΥΠΟΙ HPV ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΚΑΡΚΙΝΟ;
Μερικοί τύποι του ιού HPV αναφέρονται ως τύποι «χαμηλού κινδύνου» γιατί πολύ σπάνια προκαλούν αλλοιώσεις που εξελίσσονται σε καρκίνο. Οι τύποι του ιού HPV που είναι πιθανόν να οδηγήσουν στην εμφάνιση καρκίνου, αναφέρονται ως «υψηλού κινδύνου». Και οι δύο κατηγορίες τύπων μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη μη φυσιολογικών κυττάρων, αλλά μόνο οι «υψηλού κινδύνου» HPV τύποι οδηγούν σε καρκίνο. Οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενοι «υψηλού κινδύνου» HPV τύποι είναι οι τύποι 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68 και 73. Αυτοί προκαλούν νεοπλασίες στον τράχηλο της μήτρας, που είναι συνήθως επίπεδες, σχεδόν αόρατες και φαίνονται μόνο με την κολποσκόπηση. Οι τύποι HPV-16 και HPV-18 μαζί προξενούν το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Είναι πολύ σημαντικό να επισημανθεί πως η μεγάλη πλειοψηφία των μολύνσεων από «υψηλού κινδύνου» HPV τύπους, εξαφανίζονται μόνες τους και δεν προκαλούν καρκίνο.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΜΟΛΥΝΘΩ;
Η αποχή από το σεξ θεωρείται η μόνη ασφαλής μέθοδος. Το προφυλακτικό μειώνει αλλά δεν εξαλείφει την πιθανότητα μόλυνσης. Μειωμένη πιθανότητα για μόλυνση από HPV παρέχει η μακροχρόνια μονογαμική σχέση με σύντροφο που δεν είναι φορέας. Το εμβόλιο προφυλλάσει από συγκεκριμένους τύπους HPV που είναι οι πλέον επικίνδυνοι.
ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ;
Πολύ συχνός. Κάθε χρόνο σε 500.000 γυναίκες παγκοσμίως, διαγιγνώσκεται καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και 280.000 το χρόνο πεθαίνουν από αυτό. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η δεύτερη περισσότερο διαδεδομένη μορφή καρκίνου των γυναικών παγκοσμίως. Στην Ευρώπη εως και το 71.5% του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας προκαλείται μόνο από τους τύπους HPV 16 και 18.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία έχει σκοπό την αφαίρεση – καταστροφή των βλαβών που προκαλεί ο HPV, ώστε να μην εξελιχθούν σε καρκίνο. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι:
• η κρυοπηξία (δηλαδή καταστροφή του ιστού με πάγωμα), παλαιότερη μέθοδος που τείνει να εγκαταλειφθεί γιατί δεν ελέγχεται με ακρίβεια το βάθος της καταστροφής του ιστού.
• το LLETZ/LEEP (δηλαδή η απομάκρυνση του ιστού με διαθερμία), πολύ καλή μέθοδος γιά σχετικά μικρές και συμμετρικές βλάβες, με τοπική αναισθησία.
• το Laser, πολύ καλή μέθοδος για ασύμμετρες και/ή μεγάλες βλάβες, με τοπική αναισθησία.
ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ!
Ο HPV είναι πολύ διαδεδομένος. Πάνω από το 80% των ανθρώπων κάποια στιγμή θα μολυνθούν.
Ο HPV μπορεί να βρίσκεται στον οργανισμό, πολυ καιρό πριν διαγνωσθεί. Τις περισσότερες φορές δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Δεν μπορείτε να καταλάβετε πότε τον κολλήσατε και από ποιόν. Όσο πιθανό είναι να σας το μετέδωσε ο σύντροφός σας, άλλο τόσο πιθανό είναι να του τον μεταδώσατε εσείς.
Μπορεί να κολλήσετε διαφορετικούς τύπους του ιού.
Το προφυλακτικό δεν σας προστατεύει πλήρως.
Το κάπνισμα επιταχύνει τις βλάβες που προξενεί ο HPV.
Η μόνη πλήρης προστασία είναι το εμβόλιο.
