Γράφει ο Λυκούργος Γ. Κολλίντζας, Ορθοπαιδικός Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
Εξειδικευμένος στη σκολίωση παιδιών και ενηλίκων
Η ιδιοπαθής σκολίωση των εφήβων είναι η άγνωστης αιτιολογίας οργανική σκολίωση που την ανακαλύπτουμε στις ηλικίες από 10 έως 18 ετών. Είναι ο πιο συχνός τύπος σκολίωσης και παρά την εκτεταμένη και πολύχρονη επιστημονική έρευνα δεν έχει βρεθεί o αιτιοπαθολογικός μηχανισμός. Υπάρχει σαφώς γενετική βάση και πρόσφατα έχει βρεθεί μια ομάδα γονιδίων που φαίνεται ότι ευθύνεται για την επιδείνωση της κατάστασης.
Αφορά κυρίως τα κορίτσια σε ποσοστό 7 προς 1, δηλαδή σε 7 κορίτσια με σκολίωση αντιστοιχεί 1 αγόρι με σκολίωση. Στο 30% των περιπτώσεων κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας έχει ιστορικό σκολίωσης.
Γιατί εφηβική;
Η ηλικία διάγνωσης ταξινομεί (ονοματίζει) την σκολίωση εφηβική. Η ηλικία εμφάνισης της σκολίωσης μπορεί να είναι και μικρότερη.
Συμπτώματα
Η ιδιοπαθής σκολίωση δεν προκαλεί πόνο ή νευρολογικά συμπτώματα. Πόνος στη μέση (οσφυαλγία) υπάρχει αρκετά συχνά και στους εφήβους και είναι δύσκολο να συσχετισθεί με την παραμόρφωση. Αρκετοί όμως έφηβοι με σκολίωση (το ποσοστό μπορεί να φθάνει και το 30%) παραπονούνται για πόνο στη μέση κυρίως όταν αρχίζει να εμφανίζεται η παραμόρφωση. Η σκολίωση της σπονδυλικής στήλης που εμφανίζεται στην εφηβεία δεν προκαλεί περιοριστικά φαινόμενα στους πνεύμονες και την καρδιά και η αναπνευστική λειτουργία δεν επηρεάζεται τόσο ώστε να μην επιτρέπει μια φυσιολογική ζωή.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται μόνο από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό μετά από λεπτομερή κλινική εξέταση και κατάλληλο ακτινολογικό έλεγχο. Ο παιδίατρος, ο γενικός γιατρός ή φυσικοθεραπευτής δεν μπορούν να διαγνώσουν τη σκολίωση. Οφείλουν όμως να την ανακαλύψουν και να παραπέμψουν το παιδί σε ειδικό. Για να χαρακτηρισθεί μια σκολίωση ιδιοπαθής πρέπει με συστηματικό τρόπο να αποκλεισθεί κάθε γνωστή αιτία σκολίωσης. Πρέπει επίσης να ταξινομηθεί (κατηγοριοποιηθεί) με ένα βιβλιογραφικά αποδεκτό σύστημα ταξινόμησης, να μετρηθεί (το μέγεθος εκφράζεται με μοίρες και η στροφή με σταυρούς) και να καταγραφεί το στάδιο σκελετικής ωρίμανσης. (Παράδειγμα: ιδιοπαθής σκολίωση, τύπος: δεξιά θωρακική καμπύλη, μέγεθος 27 μοίρες, στροφή++, Risser 0)
Θεραπεία
Εάν εννοούμε θεραπεία τη διόρθωση της σκολίωσης, η μόνη θεραπεία που αποδεδειγμένα διορθώνει την παραμόρφωση είναι η χειρουργική θεραπεία (διορθωτική σπονδυλοδεσία). Δεν χρειάζονται όμως όλοι οι έφηβοι με σκολίωση θεραπεία.
Οι κηδεμόνες για τη σκολίωση δεν διορθώνουν την παραμόρφωση. Πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για να σταματήσουν την εξέλιξη της σκολίωσης και μόνο σε εφήβους από 10 έως και 15 ετών. Η χρησιμότητά τους στην εφηβική ιδιοπαθή σκολίωση δεν έχει ακόμα αποδειχθεί με σύγχρονη επιστημονική μεθοδολογία από ανεξάρτητους ερευνητές.
Η φυσικοθεραπεία έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική μέθοδος για τη διόρθωση και το σταμάτημα της εξέλιξης της σκολίωσης και δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε για αυτούς τους σκοπούς. Τα θετικά αποτελέσματα που νομίζουν ότι επιτυγχάνουν ορισμένοι φυσικοθεραπευτές και χειροπράκτες οφείλονται στο αποδεδειγμένο γεγονός ότι ένα μικρό ποσοστό μικρών παραμορφώσεων αυτοδιορθώνεται και ένα μεγαλύτερο ποσοστό εφήβων ανακαλύπτουν τη σκολίωση όταν έχει σταματήσει πια η εξέλιξή της. Φυσικοθεραπεία προτείνεται σε συνδυασμό με κηδεμόνες για τη διατήρηση της ευλυγισίας της σπονδυλικής στήλης και για την πρόληψη της μυϊκής και οστικής ατροφίας που προκαλεί ο κηδεμόνας.
