← Πίσω στο blog

Ψυχική νόσος και οικογένεια

Δείτε όλα τα άρθρα του NowDoctor.gr

1

Γράφει η Ελένη Βασιλειάδου – Ψυχολόγος (http://www.nowdoctor.gr/eleni-vasiliadou )

Σήμερα, πολύ περισσότερο από ότι στο παρελθόν, καταλαβαίνουμε πόσο διαδεδομένες είναι οι ψυχικές ασθένειες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 1 στα 5 άτομα θα εμφανίσουν σε κάποια στιγμή της ζωής τους κάποιου είδους ψυχική ασθένεια, πολύ λίγοι όμως από αυτούς θα αναζητήσουν και θα λάβουν θεραπεία.

Ψυχική Υγεία θεωρείται η κατάσταση εκείνη της συναισθηματικής ευεξίας, όπου το άτομο μπορεί να ζει και να εργάζεται με άνεση μέσα στην κοινότητα  και να ικανοποιείται από τα προσωπικά του χαρακτηριστικά και επιτεύγματα. Η ψυχική υγεία είναι μέρος της γενικής υγείας του ατόμου και αποτελεί συνάρτηση πολλών παραγόντων που αφορούν στη φυσική, την ψυχική, καθώς και την κοινωνική του  κατάσταση.

Όταν κάποιος αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας, θα δυσκολευτεί να ακολουθήσει τον καθημερινό ρυθμό της ζωής του, να πάει στο σχολείο ή στην δουλειά του, να συναναστραφεί με φίλους, να φροντίσει τις υποχρεώσεις του, και κατά κανόνα θα αισθάνεται κάποιο δυσάρεστο συναίσθημα στο μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας του. Συχνά, οι γύρω του θα παρατηρήσουν κάποιες αλλαγές στην συμπεριφορά του και σε περιπτώσεις σοβαρών ψυχικών διαταραχών οι αλλαγές αυτές θα είναι μεγάλες.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η ψυχική ασθένεια επηρεάζει ολόκληρη την οικογένεια. Η οικογένεια αλλάζει για πάντα. Οι επιδράσεις της ψυχικής ασθένειας στα μέλη της οικογένειας μοιάζουν πολύ με τις επιδράσεις που έχει μια οποιαδήποτε μεγάλη καταστροφή όπως ένας σεισμός, κάποιο  ατύχημα ή επίθεση, με μια μεγάλη, όμως, διαφορά. Δεν υπάρχει τόση μεγάλη στήριξη για τις οικογένειες ώστε να αντεπεξέλθουν σε μια ψυχική διαταραχή , που (λόγω του στίγματος), δεν είναι κατανοητή σε μεγάλο βαθμό απ’ την κοινωνία μας. Για παράδειγμα, όταν ένα μέλος μιας οικογένειας παρουσιάσει κάποια σωματική ασθένεια όπως καρκίνο, φίλοι και γνωστοί το επισκέπτονται και ρωτάνε τι μπορούν να κάνουν, εμπλέκονται, δηλαδή, στην κατάσταση. Όταν ένα μέλος μιας οικογένειας παρουσιάσει ψυχική ασθένεια, οι φίλοι και οι γνωστοί δεν ξέρουν τι να κάνουν. Φοβούνται, αποτραβιούνται και τελικά απομονώνουν την οικογένεια. 
 
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση μιας 29χρονης γυναίκας που πάσχει από διπολική διαταραχή
Λέει׃ «Αν κάποιος έχει ένα σπασμένο χέρι, τον λυπάσαι. Όταν όμως το πρόβλημα είναι ψυχιατρικής φύσης, οι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν, διότι συνήθως δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα. Αλλά επειδή δεν μπορείς να δεις τον πόνο κάποιου, δεν σημαίνει ότι δεν έχει ανάγκη από φροντίδα και υποστήριξη».

Η ψυχική ασθένεια είναι σαν μια απαράδεκτη τραυματική εμπειρία που έχει σαν συνέπεια οι οικογένειες να μην λαμβάνουν τη στήριξη που δικαιούνται από την κοινωνία, κι έτσι να επιφορτίζονται με ένα μεγάλο άγχος. Ο πόνος των παιδιών που μεγαλώνουν με γονείς με ψυχική διαταραχή είναι μια άγραφη σελίδα στο βιβλίο της ψυχιατρικής. Έως σήμερα το ενδιαφέρον έχει κυρίως στραφεί στην πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας από τα ίδια τα παιδιά, παρά στα προβλήματα της καθημερινότητας τους.

Για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις από την ψυχική ασθένεια είναι μείζονος σημασίας η δημιουργία ενός όσο το δυνατόν ασφαλέστερου και σταθερού οικογενειακού περιβάλλοντος, καθώς και η μείωση των στρεσσογόνων για το παιδί καταστάσεων. Απρόβλεπτες ή ασταθείς συμπεριφορές αυξάνουν τα επίπεδα του άγχους στην οικογένεια, παρεμποδίζουν τις γονεϊκές δεξιότητες του ζευγαριού και επιβαρύνουν την ψυχική υγεία του ήδη ευάλωτου παιδιού αλλά και του άρρωστου γονέα.