Γράφει η Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη, ιατρός Eιδική Παθολόγος
Το αρτηριακό ενδοθήλιο είναι ιστός που ευρίσκεται στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών. Το ενδοθήλιο δεν είναι μία στατική δομή αλλά μία δυναμική δομή που ευρίσκεται σε συνεχή αλληλεπίδραση με το κυκλοφορούμενο αίμα και ταυτόχρονα έχει σημαντική εκκριτική λειτουργία. Η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία αλλοιώνεται σημαντικά η εκκριτική ικανότητα του ενδοθηλίου, η δομή ή η λειτουργία του. Η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου (endothelial dysfunction) είναι το πιο συχνό οργανικό αίτιο στυτικής δυσλειτουργίας σε άτομα άνω των τριάντα ετών. Η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου εκτός από στυτική δυσλειτουργία προκαλεί μία σειρά από σοβαρά παθολογικά προβλήματα:
-
Εγκεφαλοπάθεια
-
Διαταραχές όρασης
-
Ανευρύσματα
-
Καρδιοπάθεια
-
Νεφρική ανεπάρκεια
-
Σοβαρές διαταραχές στην κυκλοφορία
Η ομαλή λειτουργία του ενδοθηλίου είναι πολύ σημαντική για την καλή στύση. Προϋπόθεση της επαρκούς στύσης είναι η αύξηση της ροής του αίματος, φαινόμενο που εγκαθίσταται μετά την πλήρη χάλαση των αρτηριών και των λείων μυϊκών ινών των σωμάτων του πέους. Το μονοξείδιο του αζώτου ΝΟ, ουσία που εκκρίνεται από το άθικτο ενδοθήλιο συντελεί στο φαινόμενο αυτό της χάλασης, ενώ η επάρκεια της ελαστικότητας και διασταλτικής ικανότητας του αγγείου επιτυγχάνεται με την διατήρηση της ακεραιότητας της ανατομικής δομής του ενδοθηλίου. Το άθικτο ενδοθήλιο εκκρίνει επιπρόσθετα ένα σύνολο ουσιών (π.χ. ενδοθηλίνη), που έχουν κεντρικό ρόλο στην τοπική διατήρηση της ευαίσθητης βιοχημικής ισορροπίας.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου δεν έχει συμπτώματα επί μακρόν. Σε αρκετές περιπτώσεις το πρώτο σύμπτωμα είναι η στυτική δυσλειτουργία. Είναι σημαντική η πρώιμη εντόπιση της παθολογικής αυτής κατάστασης και η πρώιμη παρέμβαση για την διατήρηση της φυσιολογικής στυτικής εφεδρείας. Είναι σημαντική επίσης η θεραπεία και αποκατάσταση των παραγόντων που οδηγούν στην εγκατάσταση του σοβαρού αυτού παθολογικού προβλήματος.
Οι κύριοι παράγοντες που προκαλούν δυσλειτουργία ενδοθηλίου σε βάθος χρόνου είναι:
-
Το κάπνισμα
-
Η υπέρταση
-
Η χαμηλή HDL χοληστερόλη
-
Η υψηλή LDL χοληστερόλη
-
Ο διαβήτης
-
Η παχυσαρκία
-
Η καθιστική ζωή
- Η αυξημένη LpA
-
H αυξημένη ομοκυστείνη
- Τα αυξημένα επίπεδα προφλεγμονωδών παραγόντων στο αίμα
-
Το μεταβολικό σύνδρομο
-
Τα αυξημένα επίπεδα προθρωμβωτικών παραγόντων στο αίμα
-
Η διαταραχή των επιπέδων της γλυκόζης νηστείας
-
Τα αυξημένα επίπεδα CRP
-
Η κακή κληρονομικότητα
-
Η φθορά του χρόνου
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Σήμερα κατά την διάρκεια της ειδικής παθολογικής εξέτασης ειδικοί αλγόριθμοι και εξισώσεις χρησιμοποιούνται για να εκτιμηθεί ο δεκαετής κίνδυνος που έχει ένας άνδρας να παρουσιάσει οργανική στυτική δυσλειτουργία – ανδρική ανικανότητα. Οι νέες αυτές ηλεκτρονικές μέθοδοι, εφαρμόζονται σε άτομα 20 με 79 ετών.
Σε περίπτωση μέτριου ή υψηλού κινδύνου είναι απολύτως αναγκαίο ο σύγχρονος άνδρας να ενταχτεί σε πρόγραμμα πρόληψης στυτικής δυσλειτουργίας και δραστικής μείωσης του κινδύνου. Αυτό είναι απαραίτητο, διότι, δυστυχώς, όταν εγκατασταθεί η στυτική δυσλειτουργία οργανικής αιτιολογίας, η μόνη αποτελεσματική παρέμβαση που έχουμε είναι τα φάρμακα. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, η επεμβατική αντιμετώπιση είναι αναγκαία. Αντίθετα, όταν έγκαιρα αποκατασταθούν οι παράγοντες, που επιδρούν βαθμιαία βλαπτικά στο πέος, προστατεύονται οι αμυντικές του εφεδρείες έναντι του χρόνου και η λειτουργικότητά του διατηρείται.